Quá trình sản xuất bánh tráng truyền thống và hiện đại: Từ hạt gạo đến món ngon chuẩn quốc tế

Bánh tráng – một cái tên quá đỗi quen thuộc, đã trở thành biểu tượng của sự tinh tế và linh hoạt trong ẩm thực Việt Nam. Từ những chiếc gỏi cuốn thanh mát, nem rán giòn rụm cho đến món bánh tráng trộn "quốc dân" hay bánh tráng nướng thơm lừng, tất cả đều không thể thiếu đi tấm bánh tráng mộc mạc mà đầy hương vị này. Vậy bạn có bao giờ tự hỏi, làm thế nào những hạt gạo trắng ngần lại có thể biến hóa thành những tấm bánh tráng mỏng manh, dẻo thơm đến vậy?

Và liệu quá trình sản xuất bánh tráng truyền thống có còn được duy trì trong thời đại công nghệ? Hãy cùng khám phá hành trình kỳ diệu này, từ những phương pháp thủ công đến quy trình sản xuất hiện đại chuẩn quốc tế như Tanisa đang áp dụng.

Giai đoạn chuẩn bị nguyên liệu: Nền tảng của bánh tráng ngon chuẩn chất lượng

Để có được những tấm bánh tráng chất lượng, quy trình bắt đầu từ việc lựa chọn nguyên liệu đầu vào một cách tỉ mỉ. Đây là bước cực kỳ quan trọng, đặc biệt đối với các sản phẩm xuất khẩu, nơi yêu cầu về chất lượng và độ an toàn được đặt lên hàng đầu.

Gạo – Linh hồn của bánh: Gạo chính là yếu tố quyết định chất lượng của bánh tráng. Tùy thuộc vào loại bánh tráng muốn sản xuất (bánh tráng cuốn, bánh tráng chiên, bánh tráng phơi sương...), người thợ sẽ chọn loại gạo phù hợp, có thể là gạo tẻ, gạo pha hoặc thậm chí là gạo lứt. Đối với các thương hiệu lớn như Tanisa, việc chọn lọc nguyên liệu đầu vào chất lượng cao, được tuyển chọn kỹ lưỡng là yếu tố then chốt để đảm bảo hương vị và độ dẻo dai đồng đều cho sản phẩm.

Các nguyên liệu phụ trợ:

• Nước: Nguồn nước sạch, tinh khiết là vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến độ trong và hương vị của bánh.
• Muối: Được thêm vào với lượng vừa đủ không chỉ để tăng hương vị mà còn giúp bánh có độ dai cần thiết.
• Bột khoai mì: Một số loại bánh tráng sẽ được thêm một tỷ lệ bột khoai mì để tăng độ trong, độ dẻo và giảm thiểu tình trạng bánh bị vỡ.
• Các nguyên liệu tạo màu/vị: Đối với các loại bánh tráng đặc biệt như bánh tráng rau củ (hoa đậu biếc, củ dền, nghệ), bánh tráng mè hay bánh tráng ớt, các nguyên liệu này sẽ được bổ sung, đảm bảo nguồn gốc tự nhiên và an toàn cho sức khỏe.

Sơ chế nguyên liệu: Gạo sau khi được chọn lọc sẽ trải qua quá trình ngâm trong khoảng thời gian thích hợp (tùy loại gạo), sau đó được vo sạch nhiều lần và để ráo. Bước sơ chế này cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Các bước chính trong quy trình sản xuất bánh tráng: Từ truyền thống đến công nghệ cao

Sau khi nguyên liệu đã sẵn sàng, hành trình của hạt gạo bắt đầu với những bước biến hóa kỳ diệu để trở thành tấm bánh tráng hoàn chỉnh.

Bước 1: Xay bột (Nghiền gạo thành bột ướt)

• Phương pháp truyền thống: Gạo đã ngâm mềm sẽ được đưa vào cối đá và xay thủ công. Quá trình này đòi hỏi sức lực và sự kiên nhẫn để tạo ra hỗn hợp bột gạo và nước mịn, sánh.
• Phương pháp hiện đại: Tại các nhà máy sản xuất bánh tráng quy mô lớn như Tanisa, hệ thống máy xay công nghiệp tiên tiến được sử dụng. Máy móc không chỉ giúp xay gạo nhanh chóng, đảm bảo độ mịn đồng đều mà còn giúp kiểm soát chặt chẽ vệ sinh trong suốt quá trình, tránh lẫn tạp chất.

Bước 2: Pha bột (Pha trộn tỷ lệ)

Hỗn hợp bột sau khi xay sẽ được pha chế theo một tỷ lệ nhất định giữa bột và nước, tạo nên độ sánh, độ dẻo lý tưởng cho từng loại bánh tráng. Đây là công đoạn đòi hỏi kinh nghiệm và kỹ thuật để bánh có độ dày, độ dai phù hợp. Các nguyên liệu phụ trợ như muối, bột năng hoặc màu rau củ sẽ được thêm vào và khuấy đều trong môi trường được kiểm soát, đảm bảo hỗn hợp đồng nhất.

Bước 3: Tráng bánh (Hấp/Tráng trên nồi hơi)

Đây là công đoạn quan trọng nhất, nơi hình hài của tấm bánh tráng bắt đầu được định hình.

• Phương pháp thủ công: Người thợ sẽ dùng một gáo nhỏ múc bột, khéo léo tráng một lớp thật mỏng và đều lên một tấm vải căng trên miệng nồi nước đang sôi. Hơi nóng từ nồi sẽ làm chín lớp bột một cách nhanh chóng. Sau đó, bánh được dùng que tre hoặc đũa để nhẹ nhàng lấy ra.
• Phương pháp bán tự động/công nghiệp (điển hình như Tanisa): Tại các cơ sở sản xuất hiện đại, bột được đưa vào hệ thống máy tráng tự động hoàn toàn. Bột sẽ tự động được tráng thành lớp mỏng trên băng chuyền và đi qua khu vực hấp bằng hơi nước. Quy trình này diễn ra trong môi trường khép kín, đảm bảo độ dày đồng đều, tốc độ nhanh chóng và hạn chế tối đa sự tiếp xúc của con người, từ đó nâng cao tiêu chuẩn vệ sinh và chất lượng.

Bước 4: Phơi hoặc sấy khô bánh

Sau khi tráng, bánh tráng còn ướt và cần được làm khô để có thể bảo quản lâu dài.

• Phơi nắng (phương pháp truyền thống): Bánh sẽ được trải đều lên các vỉ tre, nia và phơi dưới ánh nắng mặt trời tự nhiên. Phương pháp này giúp bánh có hương vị nắng gió đặc trưng, nhưng lại phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết và tốn nhiều diện tích.
• Sấy khô (phương pháp hiện đại, đặc biệt tại các nhà máy xuất khẩu như Tanisa): Bánh được đưa vào hệ thống lò sấy công nghiệp hiện đại với công nghệ kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm tự động. Việc này giúp bánh khô đều, giữ được hương vị, đảm bảo vệ sinh và không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, từ đó đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu khắt khe về thời gian và chất lượng. Bánh cần khô đều, đủ giòn nhưng vẫn giữ được độ dẻo cần thiết, tránh bị ẩm mốc.

Bước 5: Cắt bánh và phân loại (Nếu cần)

Đối với một số loại bánh tráng có hình dạng đặc biệt như bánh tráng vuông để cuốn nem, bánh tráng sẽ được cắt sau khi đã khô hoàn toàn. Quá trình này thường được thực hiện bằng máy móc tự động để đảm bảo độ chính xác và đồng đều về kích thước. Sau đó, bánh sẽ được phân loại kỹ lưỡng theo chất lượng để đảm bảo chỉ những sản phẩm tốt nhất được đóng gói.

Bước 6: Đóng gói và bảo quản

Đây là bước cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng. Bánh tráng được kiểm tra chất lượng lần cuối, tuân thủ các quy trình kiểm định chất lượng nghiêm ngặt. Sau đó, chúng sẽ được đóng gói trong bao bì kín, chống ẩm, đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm (ví dụ: HACCP, ISO – những tiêu chuẩn thường thấy ở các sản phẩm xuất khẩu như của Tanisa) để giữ được độ giòn/dẻo và hương vị tươi ngon. Thông tin sản phẩm, ngày sản xuất, hạn sử dụng và hướng dẫn bảo quản chi tiết sẽ được ghi rõ trên bao bì.

Sự khác biệt chính giữa quy trình truyền thống và hiện đại (Điển hình là cách Tanisa vận hành)

Sự phát triển của công nghệ đã mang đến những thay đổi đáng kể trong quy trình sản xuất bánh tráng:

Quy trình truyền thống:

• Ưu điểm: Giữ được "hồn" thủ công, hương vị đặc trưng riêng của từng làng nghề, góp phần duy trì nghề truyền thống và tạo công ăn việc làm.
• Nhược điểm: Năng suất thấp, tốn thời gian và công sức, phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, khó kiểm soát chất lượng đồng đều và vệ sinh ở quy mô lớn, gây khó khăn trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu nghiêm ngặt.

Quy trình hiện đại (Quy trình sản xuất tiêu chuẩn quốc tế tại Tanisa):

Ưu điểm vượt trội:

• Công nghệ tiên tiến: Toàn bộ quy trình được tự động hóa tối đa, giảm thiểu sự can thiệp của con người, tăng hiệu quả và độ chính xác.
• Quy trình khép kín và khắt khe: Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tuyệt đối từ khâu tiếp nhận nguyên liệu đến thành phẩm cuối cùng, đáp ứng các yêu cầu kiểm định gắt gao.
• Chất lượng đồng đều: Mọi mẻ bánh đều đạt chuẩn về độ dày, độ dẻo/giòn và hương vị, tạo sự ổn định cho sản phẩm.
• Năng suất cao: Đáp ứng nhu cầu thị trường lớn, cả trong nước và quốc tế.
• Đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu: Sản phẩm đạt các chứng nhận quốc tế về chất lượng và an toàn thực phẩm, mở rộng cánh cửa cho bánh tráng Việt vươn ra thế giới.

Nhược điểm: Chi phí đầu tư ban đầu lớn cho máy móc và công nghệ, có thể mất đi một phần nét "thủ công" riêng biệt so với phương pháp truyền thống hoàn toàn. Tuy nhiên, điều này được bù đắp bằng chất lượng vượt trội và khả năng tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.

Kết luận: Giá trị của bánh tráng Việt vươn tầm quốc tế

Từ những hạt gạo mộc mạc, trải qua hành trình kỳ công từ việc xay bột, tráng bánh, phơi/sấy khô cho đến khi đóng gói, mỗi tấm bánh tráng đều chứa đựng sự khéo léo và cần cù của người Việt. Dù là phương pháp truyền thống hay công nghệ hiện đại, mục tiêu cuối cùng vẫn là tạo ra những tấm bánh tráng chất lượng, góp phần làm phong phú thêm ẩm thực Việt Nam.

Đặc biệt, nhờ sự đầu tư vào công nghệ tiên tiến và quy trình sản xuất khép kín, khắt khe như cách Tanisa đang làm, bánh tráng Việt Nam không chỉ giữ được hương vị truyền thống mà còn nâng tầm chất lượng, tự tin vươn ra thế giới, khẳng định vị thế và tinh hoa ẩm thực Việt trên trường quốc tế.

Hãy cùng khám phá và ủng hộ những sản phẩm bánh tráng chất lượng cao, đặc biệt là các thương hiệu tiên phong trong việc áp dụng công nghệ để nâng tầm giá trị Việt. Bạn có ấn tượng với bước nào nhất trong quá trình làm bánh tráng không?